ERBAKAN’IN TAMİRATI, ERDOĞAN’IN TAHRİBATI
Erbakan ve yüzde yüz yerli Gümüş Motor fabrikası
Bütün okulları birincilikle bitiren, üstün yetenek ve birikimi nedeniyle 2. sınıftan başladığı Teknik Üniversite’de doktora yaptıktan sonra gittiği Almanya’daki araştırmalarından ve tarihi başarılarından sonra askerlik görevini de tamamlayan Erbakan, İstanbul Teknik Üniversitesi motorlar laboratuvarında yüzde yüz yerli ilk motoru yaptı ve ardından 1956 yılında Türkiye’de ilk yerli motoru seri halde imal edecek olan, 200 ortaklı Gümüş Motor AŞ’yi kurup işletmeye açtı.
Erbakan Hoca, Gümüş Motor AŞ’yi kurmaya yönelten düşünceyi kendisi şöyle aktarmıştır:
“Biz İkinci Dünya Harbi’nden sonra Almanya’da Leopard tank motorlarında araştırma başmühendisi olarak çalışırken, Türkiye’de kullanılan en basit küçük sulama motorlarının bile yurtdışından getirildiğini bilmek bizi fevkalade üzüyordu. Biz burada Almanya’nın en ileri motorunu yaparken, kendi ülkemizin tarlasını sulayacak motorların Almanya’da imal edilmesi zorumuza gidiyordu. Bu olmaz… Biz vatanımıza, milletimize hizmet edecek isek, kendi motorumuzu kendimiz yapmalıyız kanaatine o zaman vardık. Ancak motor imalatı sadece bilgiyle olmaz, sermaye lazımdı. Biz bu sermayeyi 200’e yakın inançlı insandan topladık. Fabrika hakikaten milli görüşlü bir fabrika oldu. O tarihte topladığımız bu sermaye, bugüne göre astronomik bir rakamdır. Böylece Türkiye’nin en büyük makine fabrikasını 4 yıl gibi kısa süre içinde kurup işletmeye açmıştık.”
Gümüş Sanayi ve Türk Ticaret Anonim Şirketi, Erbakan Hoca’nın ifade ettiği gibi, 23 Ocak 1956 tarih 29-8737 no’lu sicili Ticaret Gazetesi ve Piyasa Cedveli’ne göre, 9 Ocak 1956 tarihinde tescil olunarak (sicil no: 5817) resmen kurulmuş olmaktaydı. Şirketin adresi Galata semti, Fermeneciler Caddesi Deniz Hanı’nın 3. Katı, sermayesi 500 bin TL olarak saptanmıştı. Kurucuları arasında: Adil Saraçoğlu, Zeki Aytaç, Süleyman İshakoğlu, Yüksek Mühendis Feyyaz Nemlioğlu, Mustafa Gülek, Osman Divrengi, Mehmet Aykıl, Enver Abdik, Behzat Özman, Mustafa Doğanbey, Fahri ve Avni Kiğılı, Kol. Şirk., Yüksek Mühendis Rıdvan Dedeoğlu, Ömer Lütfi Çulha, Selim Çulha, Fehmi Bilge, Ali Sünnetçioğlu gibi isimler yer almaktaydı.
Gümüş Motor AŞ’nin açılışını ise 20 Mart 1960’ta dönemin Maliye Vekili Hasan Polatkan yapmıştı. Gümüş Motor; İstanbul Rami’de 30.000 metrekarelik arazi üzerine kurulmuş modern bir motor fabrikasıydı. Takriben 12.000 metrekarelik bir kapalı saha içerisinde büyük bir makine hali, büyük bir dökümhane, ayrıca çelik işleri atölyesi, piston dökümhanesi, modelhane ve tecrübe stantları bulunmaktaydı. Kısacası tesis komple bir makine fabrikası olarak kurulmuş durumdaydı. Makine hali, piston, segman, gömlek, ağır tezgâhlar, çarkhane, tertibat ve kalıp imali, takım bileme, dişli tezgâhları ve montaj bandı kısımlarından oluşmaktaydı. Fabrika, modern bir plana göre hazırlanmıştı. Hammadde, sonra komple motor haline gelinceye kadar muntazam bir akış takip etmekte ve parçaları işlenirken oraya buraya mükerrer olarak ve lüzumsuz bir şekilde taşınmamaktaydı. Fabrikada bulunan yüzlerce tezgâh 1.300.000 dolarlık bir lisansla Avrupa’dan satın alınmıştı. 8 saatlik 3 vardiya çalıştığı takdirde fabrika 3.000 ile 5.000 adet dizel motoru üretecek kapasitesi vardı. 9 ve 15 PS’lik dizel motorlar seri halinde imal olunmaktaydı. 32 PS’lik iki silindirli motorların imalatına da başlanmıştı. 1961 yılında 60 PS’lik dört silindirli dizel motorlarının ve ayrıca 6-9 PS’lik küçük benzin motorlarının imalatı planlanmıştı. Fabrika tezgâhlarının kapasiteleri, silindir bloğu uzunluğu 160 cm’ye kadar olan motorları imal edebilecek durumdaydı. Gümüş Motor Fabrikası tam kapasiteyle çalıştığında memleketimizin takriben 200 PS’ye kadar bilumum motor, piston, segman, yatak ve gömlek gibi önemli motor yedek parçalarına olan ihtiyacını karşılayabilecek şekilde tasarlanmıştı.
Gümüş Motor, Erbakan’ın fabrikanın başında olduğu dönemlerde, birtakım kasıtlı uygulamalarla uğraşmak zorunda kalmıştı. Çünkü o dönemde tamamen dışarıya bağımlı olan Türk sanayisi, Türkiye içinde dahi yabancıların elinde bulunmaktaydı. 67’si İstanbul’da bulunan 137 motor ithalatçısının sadece 3 tanesi Türk ismi taşımaktaydı. O dönemde tanesi 6700 liraya satılan 9 beygirlik motorlar, Gümüş Motor tarafından 5000 liraya piyasaya çıkarılmıştı. Bunun üzerine dış destekli gayrimüslim firmalar, motor fiyatlarını 4200 liraya indirmeye başlamıştı. Gümüş Motor kendi fiyatlarını 4000 liraya düşürünce, rakip firmalar 3500 lira yapmışlardı. Gümüş Motor, çaresiz 3500 liraya satmak zorunda kalınca, onlar bu sefer 2800 liraya düşürmekten sakınmamışlardı. Bütün amaçları Gümüş Motor’u iflasa sürüklemek ve kapattırmaktı. Gümüş Motor devreye girmeden önce 6700 lira olan motor fiyatlarının 2800 liraya kadar indirilmesi üzerine Gümüş Motor iflasa mecbur bırakılmış ve Erbakan kendi kurduğu fabrikadan ayrılmak zorunda kalmıştı.
..
makalenin tamamı için tıklayınız…