Sn. R. T. Erdoğan sonunda: “1 yıldır İsrail’le tüm ticari ilişkileri kestik!” buyurmuşlardı. Bu sözler, “Kuduz İsrail” Gazze’ye saldırdıktan ve soykırıma başladıktan sonra tam bir yıl boyunca her türlü ihtiyacını Türkiye’den karşıladık!” itirafıydı. Oysa aylarca halkımızı avutmuş ve oyalamıştı. “Ticareti kestik” dediği son bir yılda ise “Yabancı bandıralı gemilerle ve Yunanistan-Kıbrıs üzerinden ihtiyaç malzemeleri Türkiye’den İsrail’e taşınmaktaydı!” Bu itiraf ve icraatları bile, sözde İsrail’e atıp tutan iktidarın gerçek ayarını ve amacını ortaya koymaktaydı. Ama “Ahmaklara laf anlatmak, develere hendek atlatmaktan daha zor” olmaktaydı!
Hayret! İsrail’e En Çok Para Akıtan ve Ticaret Yapan Ülkelerin Hepsi Sn. Erdoğan’ın Özel Dostlarıydı!?
İsrail’e en çok ihracat yapan ülkeler açıklanmıştı. ABD 17,13 milyar dolar ile ilk sırada yer alırken, İrlanda, Çin, Hollanda ve Almanya da üst sıralarda yer almışlardı. Türkiye’nin kardeş ülkesi Azerbaycan ise yaklaşık 500 milyon dolarlık ihracatla, onun ardından Macaristan ön sıralarda bulunmaktaydı. Gazze’de yaşanan soykırım ve insanlık dramına rağmen İsrail’le sürdürülen bu ticari ilişkiler, dünya kamuoyunda bile tepki toplamıştı.[1] Tekrar hatırlatalım, ABD Başkanı Trump, Macaristan Başbakanı Orban ve İlham Aliyev, Sn. Erdoğan’ın özel dostlarıydı. Çin, Hollanda ve Almanya ise diğer dostlarıydı. Ve işte Kuduz İsrail’i, Erdoğan’ın dostları ayakta tutmaktaydı.
İsrail Basını: Türkiye’den İthalat, Yunanistan Üzerinden Ulaşmaktadır!
İsrail merkezli ‘Maariv’ gazetesi, 2 Mayıs 2024 tarihli ‘ticareti durdurma’ kararına rağmen Türkiye’den İsrail’e sevkiyatların sürdüğünü yazmıştı. Maariv’den Lee Saadon’un haberine göre, Türkiye ürünleri Yunanistan üzerinden dolambaçlı bir rota izleyerek İsrail’e ulaşmaktaydı. İsrail Müteahhitleri Birliği Başkanı Eran Siv, Ocak-Temmuz 2025 döneminde Türkiye’den 1,9 milyar şekellik (yaklaşık 23,5 milyar lira/567 milyon dolar) ithalat gerçekleştiğini aktarmıştı.
2024 yılının aynı dönemine göre yaklaşık %67’lik bir düşüş olduğunu belirten Eran Siv, iki-üç yıl önce yalnızca mermer ve taş sektöründe İsrail’e aylık 3 binden fazla konteyner girdiğini, hatta İran’dan gelen 200 kadar konteynerin Türkiye üzerinden geçirilip belgeleri değiştirilerek ülkeye sokulduğunu açıklamıştı. Siv’e göre hâlâ ayda yaklaşık 1500 konteyner İsrail’e giriyor; alışveriş doğrudan Türkiyeli tedarikçiden yapılıyor, konteyner Yunanistan’a gönderiliyor, burada evraklar değiştirilerek alım “Yunanistanlı tedarikçiden yapılmış gibi” kaydediliyordu.
İsrailli inşaat şirketi Hi Group’un CEO’su Tal Bar ise “Türkiye’nin İsrail için en büyük ham madde tedarikçilerinden biri olduğunu” belirterek, şunları vurgulamıştı:
“Türkiye’den nakliye ucuz ve kolaydı. Şimdi başka ülkelerde de gecikmeler yaşanıyor. Örneğin İspanya’dan artık aynı sıklıkta ürün gelmiyor. Bazen güvenlik yükü taşıyan gemiler limanlara yanaşamıyor, mallarımızı alamıyoruz. Çok fazla karışıklık ve lojistik aksama yaşanıyor, ama hâlâ ihtiyaçlarımız Türkiye üzerinden bir şekilde bize ulaşıyor…”
İsrail’in önde gelen gayrimenkul geliştirme şirketlerinden Geshem Holdings’in başkanı ve sahibi Shmager Vaknin de: “Türkiye’den sevkiyatların aslında durmadığını, Kıbrıs veya Rodos üzerinden yönlendirilip belgelerin değiştirilerek İsrail’e taşındığını” anlatmıştı.
“Antalya’dan yüklediğim kargoyu Kıbrıs’a gönderiyor, orada belgeleri değiştirip İsrail’e yolluyorum. Büyük problem olmuyor. Bir ara durak daha bindiği için fiyatlara %6-8 ek geliyor. Bu da inşaat maliyetlerini biraz artırıyor, ama işlerimiz yürüyor ve Türkiye ihtiyaçlarımızı gönderiyor!..” diyerek, İsrailli şirket sahibi gizli ve kirli ilişkileri açığa vurmuşlardı.
Türkiye ve İsrail Arasında Ticaret Hiç Aksamamıştı!
“Türkiye’nin İsrail ile ticareti tamamen kestiğini duyurmasının” üzerinden bir yılı aşkın süre geçmiş ama ticaret durmamıştı! Ankara, 2 Mayıs 2024’ten itibaren İsrail ile ithalat ve ihracatın tamamen durdurulduğunu, bu süreçte hiçbir mal için gümrük işlemi yapılmadığını açıklamıştı. Türkiye hükümeti, tek istisnanın İsrail işgali altındaki Filistin Toprakları ile yapılan ticaret olduğunu savunmaktaydı. Ankara bu durumu “Akdeniz’de limanı olmayan Filistin Yönetimi’nin tüm uluslararası ticareti İsrail üzerinden ilerletmesiyle” yutturmaya çalışmıştı.
Türkiye’den İsrail’e ticaretin uluslararası şirketler ve üçüncü ülkeler üzerinden sürdüğüne dair iddialar ise Türkiye ve İsrail basını ve sosyal medyada sık sık yer almaktaydı. Türk yetkililer ve makamlar 2024 yılında defalarca bu iddiaları yalanlamıştı ama resmi veriler bize Türkiye-İsrail ticaretiyle ilgili çarpıcı gerçekleri ortaya koymaktaydı. Ve Türkiye-İsrail görüşmelerinde Azerbaycan kilit bir rol oynamaktaydı!
İsrail’e Göre Türkiye 2024’te En Büyük 5. İhracat Ortağıydı
Birleşmiş Milletler (BM) Emtia Ticaret İstatistikleri Veritabanı’na (Comtrade) göre İsrail 2024’te 91,5 milyar dolar (yaklaşık 3,5 trilyon lira) ithalat; 61,7 milyar dolar (yaklaşık 2,4 trilyon lira) ihracat yapmıştı. BM’nin İsrail’in ticaret verilerine dayanan tablosuna göre 2024’te İsrail, Türkiye’ye neredeyse 600 milyon dolarlık (yaklaşık 23,3 milyar lira) ihracat yapmıştı. Türkiye ise İsrail’in 2024 yılında en fazla ürün aldığı ülkeler arasında 2,8 milyar dolar (yaklaşık 110 milyar lira) ile beşinci sırada yer almıştı. Ancak TÜİK’e göre Türkiye’nin 2024’te İsrail’e ihracatı sadece 1,5 milyar dolardı.
Konuyla ilgili BBC Türkçe’ye yazılı açıklama yapan BM Comtrade ekibi, tutarsızlığın “İki taraflı asimetri” olarak adlandırılan bir durumdan kaynaklandığını vurgulamıştı. Comtrade, İsrail’in 2024’te Türkiye’den ithalatını 2,8 milyar dolar olarak beyan ettiğini, Türkiye’ninse İsrail’e ihracatını 1,5 milyar dolar olarak açıkladığını hatırlatmıştı.
“İsrail 25 milyarlık ticaret yaptık” derken Türkiye Ticaret Bakanlığı’nın: “2 Mayıs 2024’ten bu yana İsrail ile ticaret sıfır” iddiası!..
Ticaret Bakanlığı, BM verilerine ait bir tablonun yer aldığı bir haberin sosyal medyada paylaşılması üzerine 22 Mayıs’ta konuyla ilgili kapsamlı bir yazılı açıklama yayımlamıştı. Açıklamada İsrail ile ticaretin devam ettiği yönündeki iddialar yalanlanmış, BM veri tabanında yer alan Türkiye’nin 2024’te İsrail’e 2,8 milyar dolarlık ihracat yaptığına dair verilerin “tamamen yanlış” olduğu vurgulanmıştı. Böylece “Türkiye’nin 7 Ekim 2023’ten 2 Mayıs 2024’e kadar geçen 7 aylık sürede İsrail ile ticareti %30 azalttığı” iddiası da boşa çıkmıştı.
Nisan 2024’te bazı ürünlerde İsrail’e ihracatın durdurulduğu ve 2 Mayıs 2024’te Türkiye’den İsrail’e “bütün ürün gruplarında ihracat, ithalat, transit ticaretin” kesildiği bilgileri artık şaibeli bulunmaktaydı. Ticaret Bakanlığı açıklamasında 2024’ün ilk dört ayında İsrail’e “Filistin’e yapılan ihracat dahil” 1,5 milyar dolarlık ihracat yapıldığı yazılmış ve şu ifadeler kullanılmıştı: “Gümrüklerde ve serbest bölgelerimizde İsrail ile ticaret işlemi yapılamaz. 2 Mayıs 2024’ten bu yana İsrail ile ticaret sıfırdır.”
Bakanlık açıklamasında ayrıca 7 Haziran 2024’te Batı Şeria merkezli Filistin Yönetimi’yle Türkiye arasında yapılan “Türkiye-Filistin devleti protokolü” kapsamında “özgün bir kontrollü ticaret mekanizması geliştirildiği” bilgisi aktarılmıştı. Bu mekanizma kapsamında “sadece ithalatçının Filistinli, varış yerinin Filistin adresi” olacak şekilde Türkiye’den Filistin’e 2024’te toplam 797 milyon dolar (yaklaşık 31 milyar lira) ihracat yapıldığı anlatılmıştı.
…
MAKALENİN TAMAMI İÇİN TIKLAYINIZ..